Widzimy postęp w wielu dziedzinach życia – żyjemy w czasach, w których świat zmienia się tak szybko, że trudno za tym nadążyć. Technologia, komunikacja, branże, prawo, kultura – zmiany są błyskawiczne i nieodwracalne. Podobnie silne i szybkie przemiany zachodzą w finansowym otoczeniu przedsiębiorców –wiedza o finansowaniu przedsiębiorstw sprzed nawet 5 lat może nie przystawać do obecnych realiów. Dlatego też warto być na bieżąco i śledzić nowye metody pozyskiwania kapitału.
Zaczniemy od truizmu – wszystkie przedsiębiorstwa potrzebują kapitału. Każdego dnia powstają nowe firmy w najprzeróżniejszych branżach, lecz łączy je jedno – potrzeba stałego dopływu pieniędzy do funkcjonowania i rozwoju. Część polega na kapitale własnym założycieli, lecz większość staje przed wyborem – skąd wziąć środki? Do wyboru mają tradycyjne lub alternatywne źródła finansowania.
Przez dziesięciolecia przedsiębiorcy mieli do wyboru jedynie tradycyjne źródła finansowania. Za tradycyjne uznaje się (według nomenklatury OECD) podmioty należące do sektora bankowego. Instrumenty finansowania przedsiębiorstw oferowane przez banki to kredyt obrotowy, linia kredytowa i pożyczka. Są godne polecenia, gdy prowadzisz tradycyjny, przewidywalny biznes i gdy istniejesz na rynku wystarczająco długo, by udowodnić swoją zdolność do zwrotu pożyczonych środków (najlepiej za pomocą historii kredytowej, czyli z sukcesem spłaconych innych kredytów). Ponadto bank musi zrozumieć Twój biznes i mieć pewność, że spłacisz zaciągnięte zobowiązanie. Finansowanie w modelu tradycyjnym jest spłacane w określonych ratach w określonych odstępach czasowych, niezależnie od kondycji finansowej firmy. Pozyskanie finansowania w formie tradycyjnej jest długotrwałe i trudniejsze, niż pozyskanie finansów ze źródeł alternatywnych. Jednakże są też plusy tego rozwiązania – płatność kredytu jest rozciągnięta w czasie, zaś oprocentowanie jest przeważnie niższe.
Co jednak, gdy otworzyłeś właśnie start-up lub działasz w innowacyjnej branży, gdzie ryzyko porażki jest duże? Co z biznesami, które nie wiadomo kiedy osiągną rentowność i do czasu jej osiągnięcia muszą być doinwestowywane? Po kryzysie 2008 roku banki bardzo ostrożnie podchodzą do finansowania takich biznesów. Innymi słowy – ograniczają ryzyko inwestycyjne. Odbywa się to kosztem dostępności finansowania dla tych odważnych, innowacyjnych przedsiębiorców, którzy chcą podjąć ryzyko.
Przyroda nie znosi próżni, dlatego powstały alternatywne źródła finansowania. Są przeznaczone dla firm, którym zależy na szybkim pozyskaniu środków, nawet po wyższej stawce niż bankowa. Alternatywnych metod pozyskiwania kapitału jest na tyle dużo, że wymienimy je tylko pokrótce w tabelce:
Alternatywne źródła finansowania przedsiębiorstw (MŚP, mikroprzedsiębiorstwa)
Niskie ryzyko – finansowanie w oparciu o aktywa | Niskie ryzyko – finansowanie alternatywne | Średnie ryzyko – instrumenty hybrydowe | Wysokie ryzyko – instrumenty kapitałowe |
---|---|---|---|
Pożyczki oparte na aktywach | Obligacje korporacyjne | Pożyczki podporządkowane/ obligacje | Private equity |
Faktoring | Dług sekurytyzowany | Ciche udziały | Venture capital |
Finansowanie zakupu | Listy zastawne | Pożyczki uczestniczące | Anioły biznesu |
Leasing | Oferty prywatne | Prawa do udziału w zysku | Specjalizowane platformy dla ofert publicznych |
Crowdfunding | Obligacje zamienne | Crowdfunding (equity) | |
Obligacje z warrantami | |||
Finansowanie typu mezzanine |